Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, chiến dịch quân sự của nước này nhằm vào lực lượng người Kurd ở đông bắc Syria đang “thành công theo đúng kế hoạch đề ra” và họ đã chiếm giữ được nhiều mục tiêu.

Các binh sĩ Quân đội Syria Tự do (FSA) được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn tiến về thị trấn Tal Abyad của Syria từ thị trấn biên giới Akcakale của Thổ Nhĩ Kỳ trong ngày 10-10. Ảnh: AP

Đêm 9-10 (rạng sáng 10-10, giờ Việt Nam), sau các đợt không kích và pháo kích trong đêm, Thổ Nhĩ Kỳ đã điều bộ binh vượt qua biên giới vào khu vực đông bắc Syria, nơi đang nằm dưới sự kiểm soát của các lực lượng người Kurd, chính thức bắt đầu cuộc tấn công trên bộ ở khu vực này.

Theo các nguồn tin, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, vốn là lực lượng lớn thứ hai của NATO, đã phần nào chế ngự được Các Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd dẫn đầu, vốn hiện có khoảng 40.000 quân. Bởi trên thực tế, mặc dù đã được Mỹ trang bị và huấn luyện qua nhiều năm sát cánh cùng nhau trong cuộc chiến chống khủng bố IS, Lầu Năm Góc vẫn từ chối cung cấp cho các đồng minh người Kurd kho vũ khí hiện đại hơn. “Các đơn vị bảo vệ nhân dân Kurd (YGP) không có vũ khí hạng nặng để chống lại máy bay hoặc xe tăng của Thổ Nhĩ Kỳ”, một nguồn tin của YPG nói với Reuters.

Giao tranh ác liệt

Trong ngày thứ 2 diễn ra chiến dịch, các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến sâu hơn vào bên trong lãnh thổ Syria, cụ thể là khu vực phía đông sông Euphrates. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận điều này, thông báo đã “triển khai chiến dịch trên bộ ở khu vực phía đông sông Euphrates” và sau đó cho biết đánh trúng 181 “mục tiêu”, theo tờ The Guardian.

Một nhân chứng tại thị trấn Akcakale của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, hàng loạt quả tên lửa được bắn từ thị trấn này qua biên giới vào thị trấn Tel Abyad của Syria. Khói đã bốc lên từ các mục tiêu bị trúng tên lửa ở khu vực biên giới bên phía Syria. Một quan chức phụ trách truyền thông thuộc SDF cho biết, giao tranh ác liệt đang diễn ra tại các làng biên giới ở Syria giữa hai bên. Theo SDF, không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã không kích trúng một trại giam nằm trong phần lãnh thổ do lực lượng này kiểm soát ở miền bắc Syria, nơi giam giữ các phần tử của IS, trong chiến dịch tấn công của Ankara nhằm vào khu vực. Trên mạng xã hội Twitter, Trung tâm Điều phối và Chiến dịch quân sự của SDF viết: “Cuộc không kích của Thổ Nhĩ Kỳ đã đánh trúng một trong những nhà tù giam giữ các nghi phạm IS. Thổ Nhĩ Kỳ đang tập trung phá hoại mọi nỗ lực thành công và thành quả mà chúng tôi đã giành được trong cuộc đấu tranh”.

Hình ảnh trên truyền hình cho thấy, thường dân chạy trốn khỏi các thị trấn, trong khi nhiều tòa nhà bị đổ sập. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Syria (SOHR) có trụ sở tại Anh khẳng định có ít nhất 15 người, trong đó có 8 dân thường, thiệt mạng và hơn 40 người bị thương. Hàng nghìn dân thường đã tháo chạy để tránh đợt không kích của Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực biên giới miền Bắc Syria. SOHR nêu rõ: “Hàng nghìn người đã bỏ chạy khỏi vùng Ras al-Ain... và vùng nông thôn Tal Abyad để đến những khu vực chưa bị máy bay của Ankara tấn công”.

Kênh truyền hình nhà nước Syria Ikhbariya đưa tin: các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đang đẩy mạnh hoạt động đánh chiếm trên bộ nhằm vào thị trấn Ras al-Ain, nằm ở khu vực giữa biên giới hai nước. Ngoài những nỗ lực trên bộ, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng mở các vụ không kích nhằm vào Ras al-Ain. Ikhbariya cũng khẳng định, hoạt động pháo kích của Thổ Nhĩ Kỳ ở các thị trấn biên giới của Syria đã giết hại 8 dân thường và khiến 20 người khác bị thương. Trong tuyên bố mới nhất, giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, chiến dịch quân sự của nước này nhằm vào lực lượng người Kurd ở đông bắc Syria đang “thành công theo đúng kế hoạch đề ra” và họ đã chiếm giữ được nhiều mục tiêu.

Thế giới lên án gay gắt...

Bất chấp cảnh báo, bất chấp cảnh hứng chịu “búa rìu dư luận” mạnh mẽ, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn lao vào tấn công lực lượng người Kurd ở đông bắc Syria. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan xác nhận chiến dịch quân sự của nước này trên Twitter, khẳng định mục tiêu chống lại các lực lượng người Kurd ở đông bắc Syria. Theo ông Erdogan, chiến dịch mang tên gọi “Mùa xuân Hòa bình” được triển khai nhằm chống lại các lực lượng thuộc đảng Công nhân người Kurd (PKK) và lực lượng dân quân YPG người Kurd, vốn bị Ankara liệt vào danh sách các tổ chức khủng bố. Hành động leo thang quân sự của Ankara đã vấp phải sự lên án của nhiều nước trong khu vực.

Trong phản ứng mạnh mẽ, Bộ Ngoại giao Pháp chiều 10-10 triệu Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Paris về chiến dịch tấn công này sau khi kêu gọi Ankara ngừng chiến. Ngoại trưởng Italia Luigi Di Maio cho rằng, cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm vào các lực lượng người Kurd ở Syria là “không thể chấp nhận được”, đồng thời kêu gọi lập tức chấm dứt cuộc chiến này. Thủ tướng Australia Scott Morrison chỉ trích mạnh mẽ việc Thổ Nhĩ Kỳ phát động cuộc tấn công người Kurd ở Syria, động thái mà ông cho rằng có nguy cơ gây bất ổn khu vực và cho phép các phần tử khủng bố IS có thể tập hợp lại.

Thế giới Arab cũng sục sôi trước chiến dịch quân sự “Mùa xuân Hòa bình” của Thổ Nhĩ Kỳ, cho đây là hành động xâm lược, vi phạm trắng trợn chủ quyền của một quốc gia Arab. Trong đó Ai Cập phản ứng rất gay gắt, lên án cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ vào lãnh thổ Syria “bằng những từ ngữ mạnh mẽ nhất”, đồng thời kêu gọi tổ chức cuộc họp khẩn của Liên đoàn Arab (AL) để thảo luận về những diễn biến ở Syria. AL dự kiến sẽ họp khẩn cấp Ngoại trưởng tại thủ đô Cairo, Ai Cập, để thảo luận chi tiết về chiến dịch này.

Tại Iran, trong một thông báo được đăng tải trên trang mạng chính thức, Bộ Ngoại giao nước này đã kêu gọi Ankara ngay lập tức chấm dứt cuộc tấn công ở Syria, bày tỏ quan ngại về tình hình nhân quyền và những nguy hiểm với dân thường trong vùng chiến sự. Trung Quốc, Nhật Bản cũng đã lên tiếng phản đối, hối thúc tôn trọng chủ quyền Syria. Tại New York, HĐBA LHQ cũng họp khẩn về vấn đề Syria. Cuộc họp kín này, diễn ra theo đề nghị của các nước Châu Âu gồm Bỉ, Pháp, Đức và Anh. Trong một tuyên bố chung, 28 nước thành viên EU yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ chấm dứt các hành động quân sự đơn phương.  Dự kiến vào hôm nay (11-10),Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg sẽ gặp trực tiếp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ để thảo luận về tình hình chiến sự.

Khói bốc lên tại một địa điểm bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tấn công bên trong lãnh thổ Syria hôm 10-10. Ảnh: AP

...Mỹ phản ứng nhẹ nhàng

Vài giờ sau chiến dịch mở màn của Ankara, Tổng thống Donald Trump ra tuyên bố nhẹ nhàng chỉ trích cuộc tấn công nhằm vào lực lượng người Kurd.

Ông Trump tuyên bố không ủng hộ chiến dịch quân sự tại Syria của Thổ Nhĩ Kỳ, gọi đây là “ý tưởng tồi tệ”. Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng không kêu gọi ngừng chiến. Phản ứng nhẹ nhàng của Tổng thống Mỹ càng khiến dư luận củng cố quan điểm cho rằng, Washington đã “bật đèn xanh” cho Ankara tấn công ở Syria. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã bảo vệ quyết định của Tổng thống Trump về việc rút quân khỏi đông bắc Syria. Theo Ngoại trưởng Pompeo, Washington không có kế hoạch bảo vệ các đối tác chủ chốt trong cuộc chiến chống IS. “Người Thổ Nhĩ Kỳ có mối lo ngại an ninh chính đáng. Ankara phải đối  mặt với mối đe dọa khủng bố nhằm vào miền Nam của họ. Chúng tôi đang nỗ lực để đảm bảo rằng, chúng tôi đã thực hiện những gì có thể để ngăn chặn mối đe dọa khủng bố đó nhằm người dân ở Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi cố gắng giành được những gì thuộc về lợi ích lớn nhất của Mỹ: Đẩy lùi mối đe dọa từ chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo cấp tiến bắt nguồn từ Syria”, ông nhấn mạnh.

Theo ông Pompeo, quân đội Mỹ rời khỏi khu vực bởi vì Washington đã đạt mục tiêu duy nhất là xóa sổ vùng lãnh thổ do IS chiếm giữ ở Syria.

KHẢ ANH